سبک شناسی
علی نجفی ایوکی
چکیده
مبارزه در راه عقیده و تلاش برای آزادی و دستیابی به عدالت اجتماعی، ازجمله بن‌مایه‌های اساسی شعر شاعران معاصر عربی است. یکی از شگردهایی که شاعران برای ترسیم خواسته‌ها و رؤیاهای خود به آن تمایل نشان داده‌اند، بهره‌گیری از چهرههای مبارز و الگوپذیری از آن‌ها در متن شعری است. در میان شخصیتهای دخالتداده شده در شعر معاصر عربی، ...
بیشتر
مبارزه در راه عقیده و تلاش برای آزادی و دستیابی به عدالت اجتماعی، ازجمله بن‌مایه‌های اساسی شعر شاعران معاصر عربی است. یکی از شگردهایی که شاعران برای ترسیم خواسته‌ها و رؤیاهای خود به آن تمایل نشان داده‌اند، بهره‌گیری از چهرههای مبارز و الگوپذیری از آن‌ها در متن شعری است. در میان شخصیتهای دخالتداده شده در شعر معاصر عربی، «جمیله بوحیرد» یکی از شخصیتهای مهم و تأثیرگذار الجزائر به علت داشتن تجربه مبارزاتی با استعمار فرانسه و تحمل شکنجه و رنج‌های طولانی در زندان‌ها، به‌عنوان الگویی مناسب، موردتوجه شاعران قرارگرفته و با دلالتهای مختلف، حجم انبوهی از گفتمانهای سیاسی شاعران را به خود اختصاص داده است. برخی از آن شاعران همچون نازک الملائکه، عبدالمعطی حجازی، بدرشاکر السیاب، نزار قبانی و عبدالوهاب البیاتی تمرکز ویژه‌ای بر این شخصیت نمودند و تلاش کردند با کاربست راهبردهای مختلف، از رهگذر این چهره، مفاهیم متعدد ذهنی خود را به‌صورت ملموس و عینی برای مخاطبان ترسیم نمایند. در پرتو حضور پررنگ و محوری چهره یادشده در گفتمان شعری شاعران و بار معناییای که بر دوش میکشد، پژوهش حاضر می‌کوشد با رویکرد کیفی و روش توصیفی-تحلیلی، از راهبردهای فراخوانی این شخصیت، میزان حضور و نحوه دخالت‌دهی وی در شعر شاعران یادشده پرده بردارد و به تحلیل گفتمان و تشریح دلالتهای این شخصیت در متن شعری آنان بپردازد تا گامی در فهم دقیقتر شعر معاصر برداشته باشد. نتایج تحقیق حکایت از این دارد که جمیله بوحیرد به عنوان یک الگو و کنشگر فعال، در گفتمانهای سیاسی در زمینه استعمارستیزی و بازستانی هویت از دست رفته، در بستر شعر شاعران مورد مطالعه ایفای نقش داشته است. در فرایند مفهومسازی، حضور این چهره در سرودهها به صورت محوری بوده و در راستای کاهش فاصله عاطفی با او، به نام وی در آن متون تصریح شده است.
