نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه گیلان
چکیده
طنز همیشه ابزار قدرتمندی برای نقد اوضاع‌واحوال اجتماعی یک دوره به شمار می‌رفته است. بی‌عدالتی، افراط‌وتفریط‌های اجتماعی و سیاسی و به‌طورکلی، کژی‌ها و ناراستی‌های هر جامعه، موضوع و درون‌مایه آثار طنز به شمار می‌آید. طنز یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های ادبی عصر ممالیک به شمار می‌رود و باید گفت که عصر «ممالیک» و «عثمانیان» دوره‌ای است که از جانب پژوهشگران ادبی مورد اجحاف واقع شده است. ابتکارات و نوآوری‌های ادبی این دوره به‌کلی نادیده انگاشته شده و حتی گاه عنوان دوره «سقوط» بر آن اطلاق شده است. هرچند که این دوره همپای دیگر دوره‌های طلایی اسلام نیست، اما در این محدوده زمانی کتاب‌های ادبی بسیاری به منصه ظهور رسیدند که می‌بایست مورد دقت و توجه پژوهشگران این حوزه قرارگیرد. کتاب "طیف الخیال" اثر "ابن دانیال" نویسنده طنزنویس عهد ممالیک یکی از این آثار ادبی است که به لحاظ ویژگی‌های شکلی همپای نمایش‌نامه‌های امروزی است و از مضمونی طنزآمیز برخوردار است. طنزهای این کتاب به مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی می‌پردازد و با عینک تیزبین خود زشتی‌ها و نادرستی‌ها را یافته و پس از معرفی و نشان دادن آن به مخاطب، با استعانت از اسلوب مبالغه سعی در محو این پلیدی‌ها از جامعه دارد. این نوشتار با نگاهی به کتاب مذکور و با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی می‌کوشد تا با شناخت هر چه بیشتر آثار این شخصیت، گامی در جهت آشنایی دقیق‌تر با فضای جامعه در این دوره تقریباً از یاد رفته برداشته باشد.
کلیدواژه‌ها
)
ارسال نظر در مورد این مقاله