دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1393)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1391)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
اطلاعات آماری نشریه
تعداد دوره‌ها 15
تعداد شماره‌ها 33
تعداد مقالات 270
تعداد نویسندگان 368
تعداد مشاهده مقاله 136,935
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 99,442
تعداد مقالات ارسال شده 1,740
تعداد مقالات رد شده 1,196
درصد عدم پذیرش 69
تعداد مقالات پذیرفته شده 273
درصد پذیرش 16
تعداد داوران 258

بسمه تعالی

فصلنامه نشریه زبان و ادبیات عربی  دانشگاه فردوسی مشهد  دارای رویکرد تخصصی  به موضوعات با تمرکز برگستره زبان شناسی ،معنا شناسی ونشانه شناسی در بخش زبان ، نقد ادبی و مکاتب نقدی،سبک شناسی و تحلیل و واکاوی متون ادبی  در چارچوب  تخصصی ادبیات عربی می باشد  ،پژوهش‌های انجام پذیرفته  در حوزه‌های  ذکر شده را  در اولویت بررسی و داوری  قرار می دهد.

خط مشی دسترسی آزاد: نشریۀ «زبان و ادبیات عربی  » به صاحب امتیازی دانشگاه فردوسی مشهد؛ به‌طور کامل الزامات انتشار دسترسی آزاد را طبق «Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)» رعایت می‌کند.  بر طبق این مجوز کاربران اجازه دارند اقدامات خواندن، دانلود، کپی، اشتراک‌گذاری، چاپ، جستجو و برقراری لینک با متن کامل مقالات را انجام دهند. لازم به ذکر است متن کامل مقالات منتشرشده به صورت رایگان و بدون نیاز به ثبت‌نام در نشریه در اختیار خوانندگان قرار دارد

این نشریه عضو کمیته بین المللی اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید. مقالات ارسالی از طریق سامانۀ همیاب مشابه‌یابی می‌شوند.

نشریه علمی زبان و ادبیات عربی  در ارزیابی سال 1401 دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری  موفق به کسب رتبه "الف" شد .

علمی - پژوهشی سبک شناسی
راهبردهای فراخوانی شخصیت جمیله بوحیرد در گفتمان‌های سیاسی شعر معاصر عربی

علی نجفی ایوکی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 22-1

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.66116

چکیده
  مبارزه در راه عقیده و تلاش برای آزادی و دستیابی به عدالت اجتماعی، ازجمله بن‌مایه‌های اساسی شعر شاعران معاصر عربی است. یکی از شگردهایی که شاعران برای ترسیم خواسته‌ها و رؤیاهای خود به آن تمایل نشان داده‌اند، بهره‌گیری از چهره­های مبارز و الگوپذیری از آن‌ها در متن شعری است. در میان شخصیت­های دخالت­داده شده در شعر معاصر عربی، ...  بیشتر

علمی - پژوهشی زبان شناسی
استعاره مفهومی «کفر» و «ایمان» در قرآن کریم

عطاءاله ریکی کوته؛ بهار صدیقی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 40-23

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.2202-1112

چکیده
  استعاره مفهومی ابزاری نو از علوم شناختی است که با تکیه‌بر وضعیت شناختی انسان به مفهوم‌سازی مفاهیم انتزاعی و غیرعینی می‌پردازد. در این شیوه درک مفاهیم انتزاعی و ناآشنا (حوزه مقصد) به‌وسیله‌ی حوزه‌های مفهومی عینی و ملموس دیگر (حوزه مبدأ) صورت می‌گیرد. مهم‌ترین مسئله در استعاره مفهومی وجود تناظرهایی نظام‌مند میان دو حوزه‌ی مبدأ ...  بیشتر

علمی - پژوهشی نقد ادبی
خوانشی روانکاوانه از الصبار بر اساس نظریۀ شخصیت فروید

اویس محمدی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 56-41

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.2302-1230

چکیده
  الصبار نوشتۀ سحر خلیفه بیانگر ذهنیت ملت استعمار زدۀ فلسطین در دهه­های پایانی قرن بیستم است. این داستان شخصیت­های بسیاری دارد که هرکدام نمایانگر بخشی از این ذهنیت­اند. با تحلیل­ روانکاوانۀ شخصیت­های داستان، می­توان لایه­های پنهان آن را رمزگشایی کرد و ذهنیت جامعۀ فلسطینی، در نیمۀ دوم قرن بیستم را درک نمود. طبق دیدگاه فروید، ...  بیشتر

علمی - پژوهشی نقد ادبی
"اضطراب اثرپذیری" نزد سرایندگان سده‌های سوم و چهارم هجری بر پایة نظریة "هارولد بلوم" (مطالعۀ موردی: ابوالطیّب متنبّی)

سیده مینا محمدی سارمی؛ حسین ایمانیان؛ عباس اقبالی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 73-57

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.2305-1267

چکیده
  اضطراب اثرپذیری نظریه­ایست دربارة اثرپذیری شاعران که نخستین­بار هارولد بلوم آن را پیش کشیده­است؛ دیدگاهی برپایۀ بینامتنیت که بر دو اصطلاح «پیشین» و «پسین» بنا شده و از پیوند ستیزه­جویانه میان شاعر معاصر با گذشته و ترس از اثرپذیری وی سخن می­گوید. شاعر پسین برای اینکه اثرپذیری­اش را پنهان و خود را شاعری نوآور ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان شناسی
مقایسه‌ طرح‌واره‌های تصویری برابر نهاده‌های عربی و فارسی زیست‌شناسی بر مبنای رویکرد زبان‌شناختی جانسون

سیما نبی پور؛ مهدی محمدی نیا؛ احمد مجوزی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 89-74

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.2304-1258

چکیده
  یکی از حوزه‌های علمی جدید که با ذهن انسان ارتباط مستقیم دارد، حوزۀ شناختی است. طرح‌واره‌های تصویری از مهم‌ترین زیرساخت‌های این حوزه هستند که برای اولین بار توسط مارک جانسون مطرح گردید. واژگان زبان را به دلیل ماهیت روان‌شناختی و ارتباط مستقیم آن با ذهن می­توان از راه مطالعات ‌شناختی ‌بررسی کرد. پژوهشگران می­توانند از طریق ...  بیشتر

علمی - پژوهشی نقد ادبی
تحلیل زمان انگاره آرزوی جاودانگی در گفتمان روایی «النوم فی حقل الکرز» با تکیه بر نظریه ژرار ژنت

راضیه نظری

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 106-90

https://doi.org/10.22067/jallv15.i2.2306-1282

چکیده
  زمان گفتمان روایی چندبعدی و مبتنی بر هنجارگریزی است که در اثر آن، تصاویری پراکنده باهدف برجسته‌سازی انگاره داستانی آفریده می‌شود. انگاره، به باور مسلطی اطلاق می‌شود که درنتیجه تکرار یک تصویر حاصل می‌شود. رمان «النوم فی حقل الکرز»، اثر نویسنده عراقی، ازهر جرجیس، نامزد دریافت جایزه بوکر عربی در سال 2020 میلادی، نمونه‌ای از آثار ...  بیشتر

روانشناسی تطبیقی رنگ‌ها در «سقط الزند» معرّی و دیوان رودکی برپایه نظریه ماکس لوشر

عبدالباسط عرب یوسف آبادی؛ فائزه عرب یوسف آبادی؛ سید باقر حسینی

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22067/jall.v11i2.45820

چکیده
  ابوالعلاء معری، شاعر نابینای عرب­ و رودکی، شاعر نابینای فارسی­زبان، در تصاویر شعری خود استفادة قابل ملاحظه‌ای از رنگ دارند. از آن‌جا که شعر آیینة تمام‌نمای روحیات روانی شاعر است؛ تحقیق در رنگ‌های به‌کار رفته در آن نیز می‌تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد و به عنوان ابزاری مهم در شناسایی هنجارها، واکنش‌ها و رفتارهای شاعر قلمداد ...  بیشتر

"انسجام پیوندی " وجلوه های زیبایی آن درمقامه ساویّه "حریری" براساس نظریه هالیدی و حسن

علی پیرانی شال؛ صغری فلاحتی؛ معصومه ربیعی

دوره 10، شماره 19 ، مهر 1397، ، صفحه 95-114

https://doi.org/10.22067/jall.v10i19.66616

چکیده
  «هالیدی و رقیه حسن» در سال 1976 نظریه انسجام متنی را مطرح کردند. آن­ها انسجام را یک مفهوم معنایی می دانند که از طریق نشانه ­های انسجامی (عناصر دستوری، واژگانی و پیوندی) میان اجزاء متن، ارتباط معنایی ایجاد می­کند و ادات پیوندی یا ربط به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای انسجامی که عبارت است از: «وجود ارتباط معنایی و منطقی بین جمله‌های یک ...  بیشتر

بررسی معانی کاربردی افعال مزید در قرآن مجید (بررسی موردی)

علی اوسط خانجانی

دوره 10، شماره 18 ، بهمن 1397، ، صفحه 37-64

https://doi.org/10.22067/jall.v10i18.67463

چکیده
   قرآن کریم در مقام نزول از علم الهی به عالم طبیعت به اقتضاء زبان مخاطبان نخستین، در قالب تجلّی به زبان عربی نازل شده، برخوردار از همه مختصات و تکنیک‌های ادبیات بشری است. یکی از آن مختصات که ویژه زبان عربی و از جمله امتیازات زبانی آن است، امکان توسعۀ معنای افعال مجرد از طریق انتقال به ابواب مزید است. افعال بکار رفته در ابواب مزید تقریباً ...  بیشتر

بازخوانی رمزگان‌شناختی اشعار محمد عفیفی مطر بر اساس سیاق سخن و طبقه‌بندی آن بر پایه نظریه دنیل چندلر

سید علی میرحسینی؛ سید عدنان اشکوری؛ علی اسودی؛ هومن ناظمیان؛ عبدالله حسینی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 40-62

https://doi.org/10.22067/jallv13.i4.2102-1027

چکیده
  رمزگان یا صورت تأویل شده رمز بر اساس سیاق سخن و چیدمان طولی و عرضی اجزای آن، یکی از مهم‌ترین و در عین‌ حال پیچیده­ترین طرق رسیدن به لایه­های نهان هر سروده یا نوشتار ادبی و کشف وجوه نامحسوس آن به شمار می­­آید که شاعر یا نویسنده در آن از رمز به گستره­ مشهودی بهره­برداری کرده باشد. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی پس از ارائه ...  بیشتر

ویژگی سبکی فراوانی واژگان (سنجش عملی گزیده قصائد متنبی، إبن‌هانیء اندلسی و احمد شوقی)

علی اکبر ملایی

دوره 4، شماره 7 ، اسفند 1391

https://doi.org/10.22067/jall.v4i7.19806

چکیده
  دایره‌ واژگان به کار رفته در یک نوشتار اعمّ از شعر و نثر، از آشکارترین ویژگی‌های سبکی آفریننده‌ آن به شمار می‌آید. کلمات، همان خشت‌هایی هستند که ساختمان یک اثر ادبی را به وجود می‌آورند؛ اما روشی که شاعر/ نویسنده در چینش آنها به کار می‌برد، می تواند منعکس کننده‌ شخصیت ادبی ویژه‌ و وجه تمایز او باشد. تردیدی نیست که این ویژگی تنها ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
بررسی و تحلیل مفهوم ادبیّت متن و مؤلفه‌های آن از نگاه ادونیس

سمیه بیگ قلعه جوقی؛ سید حسین سیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اردیبهشت 1401

https://doi.org/10.22067/jall.2022.70431.1049

چکیده
  مفهوم ادبیّت‌متن و مؤلفه‌های آن، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در حوزه نقد ادبی به شمار می‌رود که علی‌رغم تلاش‌های فراوان ناقدان و ادیبان هنوز برای آن تعریفی قطعی و مشخص ارائه نشده است؛ ادونیس نظریه‌پرداز و منتقد برجسته عرب، یکی از معدود ناقدانی می‌باشد که توانسته درباره ادبیّت نظریات جدیدی را مطرح سازد. دیدگاه‌های وی در این ...  بیشتر

علمی - پژوهشی
تحلیل شواهد قرآنی حذف در کتاب سیبویه و تاثیر آن بر مفسران (مطالعه موردی: زجاج، زمخشری، طبرسی و فخر رازی)

زهرا احمدلو؛ ابوالفضل رضایی؛ محمد إبراهیم خلیفه شوشتری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مرداد 1402

https://doi.org/10.22067/jall.2023.73143.1079

چکیده
  سیبویه برای استحکام بخشی تحلیل‌های نحوی و وضع اصول نحوی از شواهد قرآنی بسیاری یاری گرفته است. این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی به بررسی تحلیل شواهد قرآنی در باب (حذف) در الکتاب می‌پردازد. سپس به صورت تطبیقی به بررسی میزان و چگونگی تاثیر تعلیل‌های سیبویه بر روی مفسرانی چون زجاج، زمخشری، طبرسی و فخرالدین رازی اشاره می‌شود. از جمله ...  بیشتر

علمی - پژوهشی نقد ادبی
شاخصه‌های رویکرد صورت‌گرایی روسی در عیار الشعر ابن طباطبا

حجت رسولی؛ شلیر احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 آبان 1402

https://doi.org/10.22067/jall.2023.79055.1203

چکیده
  ابن طباطبا العلوی، ناقد برجستهٔ ادب عربی قرن چهارم هجری، در اثرش عیار الشعر شیوه‌ای متمایز را در پرداختن به نقد ادب عربی در قیاس با آثار ناقدان هم‌عصر و گذشتگان خود و حتی ناقدان پس از خود پی گرفته است. ابن طباطبا به‌طور خاص به شعر به‌عنوان صنعتی هنری پرداخته و ساختار و نظم شعری را محور اصلی بحث خویش قرار داده است، به‌گونه‌ای‌که ...  بیشتر

ابر واژگان