نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، گروه زبان و ادبیات عربی

10.22067/jall.2024.82875.1283

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، نظریه‌ای نظام‌مند از نورمن فرکلاف است که برای تحلیل آثاری که در پیوند نزدیک با شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه تولید می‌شوند مناسب است و برای بررسی نحوه بازگویی آنچه در جامعه می‌گذرد کارایی قابل ملاحظه‌ای دارد. این نظریه در سه سطح، توصیف به بررسی صوری و فرمی اثر از جهت واژگان و تعابیر به کار رفته و در سطح تفسیر به کردار گفتمانی در اثر و میزان تأثیر گفتمان یا گفتمان‌های رایج و هژمونی غالب و در سطح تبیین به بازتاب کردار اجتماعی به چگونگی بازتاب مسائل اجتماعی در اثر می‌پردازد. «شهد‌الروای»، نویسنده جوان و تازه‌کار عراقی، دو اثر مهم خود را در دهه دوم قرن بیست و یکم به نگارش درآورده است و اثر نخست او به نام «ساعة بغداد» (ساعت بغداد) تحسین ناقدان و مخاطبان زیادی را برانگیخته است. این مقاله با توجه به پیوند رمان حاضر با مسائل سیاسی و اجتماعی چند دهه گذشته و کنونی کشور عراق به ویژه ماجرای جنگ و اشغال، به تحلیل گفتمان انتقادی رمان برای کشف عاملیت شرایط اجتماعی و گفتمان‌های مولَّد جامعه می‌پردازد. نتیجه نشان می-دهد که نویسنده بسیاری از عناصر صوری و فرمی اثر در ذیل تأثیرپذیری از شرایط اجتماعی ناگوار جنگ و محاصره و اشغال با محوریت تحریض گفتمان مهاجرت در خدمت بازگویی شرایط جامعه و ایجاد راهکار برای حل معضل آن برآمده است.. در نتیجه اثر به یک کنشگر اجتماعی فعال که قابلیت بازتولید و همراهی با روند مبارزاتی گفتمانی جامعه دارد، تبدیل شده است.نتیجه نشان می-دهد که نویسنده بسیاری از عناصر صوری و فرمی اثر در ذیل تأثیرپذیری از شرایط اجتماعی ناگوار جنگ و محاصره و اشغال با محوریت تحریض گفتمان مهاجرت در خدمت بازگویی شرایط جامعه و ایجاد راهکار برای حل معضل آن برآمده است..

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image