نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2 دانشیار گروه زبان وادبیات عربی – دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی- دانشگاه فردوسی مشهد – مشهد – ایران
3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
4 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
چکیده
خوانش تطبیقی بازتاب هویت در رمانِ نوجوانِ عربی و فارسی براساس نظریه اریک اریکسون
(مطالعه موردی: فاتن و هستی)
چکیده
در این پژوهش به بررسی هویت در دو رمان نوجوان عربی و فارسی براساس نظریه رشد روانی‌اجتماعی اریک هامبورگر اریکسون پرداخته شده است. در این نظریه، نوجوانی در مرحله پنجم قرار دارد و چالش اصلی این دوران، بحران هویت، البته نه به معنای مخاطره‌آمیز آن است. دو رمان بررسی‌شده عبارت‌اند از: فاتن، اثر فاطمه شرف‌الدین نویسنده لبنانی و هستی، اثر فرهاد حسن‌زاده نویسنده ایرانی. فاتن در فضای جنگ داخلی لبنان (1985) و هستی در اوایل جنگ ایران و عراق (1980) روایت می‌شود و شخصیت‌های اصلی در هر دو دختران نوجوان هستند. رمان‌های نوجوان شرف الدین به تحلیل و نقد اوضاع اجتماعی لبنان، اهتمام دارد. در رمان‌های نوجوان حسن‌زاده رویکرد توانمندسازی و آگاهی‌بخشی به دختران به صورت برجسته‌ای نمود دارد. پژوهش‌ها از یک سو بر اهمیت مرحله نوجوانی و ضرورت شکل‌گیری هویت موفق در این مرحله تأکید دارد و از سوی دیگر، غفلت پژوهشگران ادبی از این دوران را نشان می‌دهد؛ به همین دلیل در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از نظریه اریکسون و با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی و با رویکرد ادبیات تطبیقی، این دو اثر بررسی شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، در رمان‌های فاتن و هستی، ویژگی‌های نوجوان براساس نظریه رشد روانی‌اجتماعی اریکسون در سه دسته‌بندی قرار می‌گیرد: 1. بحران هویت؛ 2. هویت‌یابی که خود شامل زیرمجموعه‌های همانندسازی، دریافت حمایت جامعوی، اعتراض نوجوان به نظام ارزشی بزرگ‌سالان و عشق در نوجوانی است؛ 3. تعهد. از بررسی جایگاه هویت و چالش‌های هویتی نوجوانان در رمان‌های فاتن و هستی، نتیجه‌گیری می‌شود که ترغیب جدی مخاطب نوجوان به کسب هویت سالم و موفق از طریق تحصیل، مطالعه و معاشرت با افراد ذی‌صلاح، هدف اصلی دو رمان است.
کلیدواژه‌ها: هویت، رمان نوجوان، اریک هامبورگر اریکسون، فاطمه شرف‌الدین، فرهاد حسن‌زاده.
کلیدواژه‌ها
)
ارسال نظر در مورد این مقاله