نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
رمان پایداری فلسطین، بیانگر سیمای شخصیت فلسطینی، قبل و بعد از واقعه نکبت بوده و از رنجها و محنتهای ملتی حکایت دارد که با شهامت و جسارت به مبارزه و مقابله با استعمارگر صهیونیسم و انواع ظلم و ستم پرداخته است و میتوان آن را یکی از وسیعترین حوزههای ادبیات عرب دانست که به عنوان ابزاری برای مقاومت و پایداری در دست نویسنده، آحاد مردم را به دفاع از ارزشها، آزادی، دفاع از کرامت انسانی و عدالت تشویق کرده تا از جان و مال خود دریغ نکنند. خون شهیدان، به عنصری مهم در دست نویسنده تبدیل و برای ادامة سیر پایداری بر آن پافشاری میشود و شهادتطلبی یکی از محورهای پایداری به شمار میآید؛ کما اینکه اشغال سرزمین فلسطین، رمان فلسطین را به سمت پایداری و مقاومت، سوق داده است. در این راستا رمان عشاق، به بیان واقعیت تلخ اوضاع فلسطین، ترک رؤیاپردازی و زمینهچینی برای قیام، انقلاب و انتفاضه میپردازد. این رمان اثر رشاد ابوشاور با تأثیر از چنین فضایی و با ترسیم تصویر فلسطین و ذکر سایر اراضی اشغالی، به تعیین سرنوشت ملت فلسطین، با یک راهکار، یعنی پایداری و مبادرت به حفظ تمدن و هویت آن تأکید دارد. این جستار در تلاش است با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی جلوههای پایداری در رمان عشاق اثر رشاد ابوشاور، رماننویس معاصر فلسطینی بپردازد. نتایج این جستار حاکی از آن است که نویسنده در بررسی عناصر پایداری در این رمان موفق عمل کرده و بخش وسیعی از آن را به آرمان فلسطین و آزادی آن اختصاص داده است.
کلیدواژه‌ها
کتابنامه
1- إبراهیم، زکریا. (1971). مشکلة الحیاة. القاهرة:دار مصر للطباعة.
2- أبوحاقة، أحمد. (1979). الالتزام فی الشعر العربی. الطبعة الأولی. بیروت: دار العلم للملایین.
3- أبومطر، أحمد. (1994). الروایة والحرب.الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
4- بشلم، منی. (2018). شعریة الفضاء فی الروایة الجدیدة. مقاربة تطبیقیة فی النقد الجغرافی. الأردن، إربد: عالم الکتب الحدیث.
5- بصیری، محمد صادق. (1388). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیات فارسی. چاپ اول. کرمان: انتشارات شهید باهنر.
6- بلال، أحمد کریم. (2016) .الرؤی الثوریة فی القصة والروایة، قراءة نقدیة فی نماذج مصریة (1981-2011). د.ط. عمان: دار المناهل للنشر والتوزیع.
7- جمعة، حسین. (2009). ملامح فی الأدب المقاوم، فلسطین أنموذجاً. دمشق: منشورات الهیئة العامة السوریة للکتاب.
8- ـــــــــــ. (2013) .تجلیات النکبة والمقاومة فی الفکر والأدب العربی المعاصر. د. تا. دمشق: دار ومؤسسة رسلان.
9- حبیب، نجمة خلیل. (2014). رؤی النفی والعودة فی الروایة الفلسطینیة.الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للداسات والنشر.
10- الخطیب، حسام. (1999). العشاق وضریبة العشق، ضمن کتاب عودة السارد. الطبعة الأولی. بیروت: مؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
11- خلیل، إبراهیم. (2015). حاضر الشعر و تحولات القصیدة، نحو قراءة جدیدة الشعر العربی الحدیث. الطبعة الأولی. عمان: دار الآن (ناشرون و موزعون).
12- السامرائی، فلیج مضحی أحمد. (2016). مستویات نقد السرد عند عبدالله أبوهیف. الطبعة الأولی. عمان: دار غیداء للنشر والتوزیع.
13- شهاب، خدیجة. (2009). حقوق الإنسان فی روایات عبدالرحمن منیف. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
14- الصالح، نضال. (2004). نشید الزیتون، قضیة الأرض فی الروایة العربیة الفلسطینیة. د. ط. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
15- الصایغ، وجدان. (2003). الصور الاستعماریة فی الشعر العربی الحدیث: رؤیة بلاغیة لشعریة الأخطل الصغیر. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
16- الضیقة، حسام. (2005). الروایة المقاومة. دراسة فی الإنتاج الروائی، ضمن کتاب الأدب المقاوم، رؤی وتطلعات. الطبعة الأولی.بیروت: مرکز الإمام الخمینی الثقافی.
17- عبدالغنی، مصطفی. (1994). الاتجاه القومی فی الروایة. د.ط. الکویت: عالم المعرفة.
18- ـــــــــــــــــ. (2006). الاتجاه الانسانی فی الروایة العربیة. کتاب الریاض: مؤسسة الیمامة.
19- علیمات، یوسف. (2004). جمالیات التحلیل الثقافی: الشعر الجاهلی نموذجاً. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
20- علیّان، حسن. (2001). البطل فی الروایة العربیة فی بلاد الشام منذ الحرب العالمیة الأولی حتّی عام 1973. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
21- فضل الله، إبراهیم. (2009). المقاومة فی الروایة العربیة. دراسة تحلیلیة لقضایا المقاومة فی السرد العربی خلال القرن العشرین. الطبعة الأولی. بیروت: دارالهادی للطباعة والنشر والتوزیع.
22- قطوس، بسام موسى. (2000). مقاربات نصیة فی الأدب الفلسطینی الحدیث.الطبعة الأولی. عمان: دارالشروق للنشر والتوزیع.
23- کاکایی، عبدالجبار .(1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. چاپ اول. تهران: پالیزان.
24- کتانة، تمیمة. (2016). المکان فی روایات امیل حبیبی.الطبة الاولی. عمان: دار غیداء النشر والتوزیع.
25- کنفانی، غسان. (1968). الأدب الفلسطینی المقاوم تحت الاحتلال 1948-1968. ط1. بیروت: مؤسسة الدراسات الفلسطینیة.
26- ـــــــــــــ. (2014) .أدب المقاومة فی فلسطین المحتلة 1948-1966. الطبعة الثانیة. قبرص: دار منشورات الرمال.
27- المناصرة، حسین. (2013). فردوس الأرض المغتصبة. دراسات فی الروایة الفلسطینیة. الطبعة الأولی. بیروت: دار الفارابی.
28- النابلسی، شاکر. (1987). مجنون التراب. دراسة فی شعر وفکر محمود درویش. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
29- ـــــــــــــ. (1991). مدار الصحراء. دراسة فی أدب عبدالرحمن منیف. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
30- موسى، شمسالدین. (1999). العشاق درسٌ فی حبّ الوطن. ضمن کتاب عودة السارد. الطبعة الأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
31- أفخمی عقدا، رضا و سجاد بردانیا (1394). «سه نماد از شهیدان فلسطینی در شعر عمر أبوریشه از سال 1948م تا 1967م».مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی. شماره 35. تابستان. 61-78.
32- رزیق، هناء. (2015). صورة المرأة فی روایة قلیل من العیب یکفیک لزهرة الدیک. رسالة الماجستیر. الجزائر: جامعة محمد خیضر بسکرة.
33- عبدی، صلاحالدین و سارا أسدی. (1437). «مظاهر المقاومة فی روایات بهاء طاهر، روایة شرق النخیل: لو نموت معاً نموذجاً». معهد العلوم الإنسانیة. مجلة آفاق الحضارة. السنة التاسة عشرة، العدد الثانی. الخریف و الشتاء. 73-97.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله