علی باقر طاهری نیا؛ حسین إلیاسی؛ فاطمه أعرجی
چکیده
المنهج التأویلی منهج نقدی یخرج النص من الغیاب والنص دون قراءة تأویلیِّة تلامسه، یبقی مجرّد انفعال أدبی مکتوم وفی ضوء هذه الحقیقة جاء هذا البحث معتمداً علی المنهج الوصفی – التحلیلی وفی إطار الدرس التأویلی لمقاربة قصیدة «أغنیِة الممالک الضائعة» ومن أهم الأهداف المؤمّلة إلیها خلق الوعی عند القاریء بعالم هذه ...
بیشتر
المنهج التأویلی منهج نقدی یخرج النص من الغیاب والنص دون قراءة تأویلیِّة تلامسه، یبقی مجرّد انفعال أدبی مکتوم وفی ضوء هذه الحقیقة جاء هذا البحث معتمداً علی المنهج الوصفی – التحلیلی وفی إطار الدرس التأویلی لمقاربة قصیدة «أغنیِة الممالک الضائعة» ومن أهم الأهداف المؤمّلة إلیها خلق الوعی عند القاریء بعالم هذه القصیدة وموضوعها بعد إزالة الستار عن وجوه الرموز والإشارات وتنطلق ضرورة هذا البحث عن فقدان بحث علمی منهجی عن شعر العلاق من جهة ومن جهة أخری تنطلق الضرورة عن أهمیة القصیدة فی کونها ترتبط بالواقع السیاسی وتعکس اشکالیات الواقع السیاسی العربی. هذه القصیدة من أشهر قصائد العلاق تسرد ضیاع الأرض العربیِّة من الأندلس ماضیاً إلی العراق وفلسطین حاضراً وهذا الضیاع نتیجة للعلاقات المتشظیّة بین بلدان العالم العربی ونتیجة لفعل الخیانات والقصیدة إلی جانب وظیفتها الإفهامیِّة، لم یُمهل فیها الجانب الإبداعی للشعر فهی تکتنز بالطاقات الجمالیِّة والإیحائیِّة الثرّة التی تأتی من الاستعارات ومن التقنیات التعبیریِّة والانحرافات الشکلیِّة.التراث ذات الفاعلیة فاعلیِّة فی قصیدة العلاق واعتمد علیه للتعبیر عن الموقف المعاصر وإضفاء الموضوعیِّة إلی مقصدیات النص الشعری ولعبة الإیقاع تحمل الدور الجمالی التعبیری فی هذا النص الشعری وأکثر الشاعر فیها من البنیات المتوازیِّة التی یمکن توزیعها علی شاکلة عمود الشعر القدیم والتکرار فی القصیدة یحمل وظیفتی الجمالیِّة والتعبیریِّة والتنظیم الصوتی مرتبط بخوالج الشاعر النفسیِّة ویعکس ما یعتمل فی صدر الشاعر من الغضب والسخط لعودة العرب إلی حماقته الأولی ویعکس حزنه الشاعر وزفراته وما یجلب الانتباه فی هذه القصیدة هو التشاکل الدلالی بین العنوان وبین النص الشعری وفی الحقیقة أنَّ العنوان له رصیده التاریخی المرتبط بالأندلس و یمثِّل الصورة المختزلة لدلالات النص ویشیر إلی فعل الخیانة والضیاع ویعزف علی إیقاع الخواطر عند المتلقی.
علی باقر طاهری نیا؛ سبحان کاوسی؛ سید مهدی مسبوق
چکیده
منتقدان ادبی در سنجش آثار ادبی شیوه ها و معیارهایی دارند که بر اساس آن هر اثر ادبی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهند. این معیارها و شیوه ها از دیر باز مورد توجه ناقدان ادب عربی قرار گرفته و آنان به فراخور عوامل مختلف تاریخی، ادبی و اجتماعی آثار هم عصران و پیشینیان خود را مورد نقد و ارزیابی قرار داده اند؛ از جملۀ این دوره ها عصر بنی ...
بیشتر
منتقدان ادبی در سنجش آثار ادبی شیوه ها و معیارهایی دارند که بر اساس آن هر اثر ادبی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهند. این معیارها و شیوه ها از دیر باز مورد توجه ناقدان ادب عربی قرار گرفته و آنان به فراخور عوامل مختلف تاریخی، ادبی و اجتماعی آثار هم عصران و پیشینیان خود را مورد نقد و ارزیابی قرار داده اند؛ از جملۀ این دوره ها عصر بنی احمر در اندلس یا همان اسپانیای اسلامی است که در آن شاهد ظهور جنبش ادبی گسترده و حضور بیش از یک صد تن از منتقدان ادبی می باشیم. از نامدارترین ناقدان در این دوره ابوالقاسم محمد بن الشریف السبتی صاحب کتاب "رفع الحجب المستورة عن محاسن المقصورة" است که در آن به شرح قصیدۀ مقصورۀ حازم قرطاجنّی ادیب و شاعر اندلسی سدۀ هفتم می-پردازد. این کتاب افزون بر ارز ش بلاغی، نحوی و زبانی شامل بسیاری از آراء نقدی نویسنده است که از مهم ترین آن ها جایگاه لفظ و معنا، سرقت های شعری و موازنۀ شاعران می باشد. نوشتار حاضر بر آن است که شیوه ها و معیارهای نقدی السبتی در شرح قصیدۀ مقصورۀ حازم قرطاجنی رادر سه مقولۀ جایگاه لفظ و معنا، موازنۀ بین شعرا و سرقت ادبی مورد بحث و بررسی قرار دهد.
