محمد جواد سلمانی زارچی؛ حسن عبدالهی؛ حسین ناظری
چکیده
شعر قدیم عربی، به‌ویژه شعر جاهلی، ازمهم‌ترین مصادر استشهاد در زبان عربی به شمار می‌آید که نحویون در توجیه و تدوین بسیاری از قواعد صرف و نحوی از آن استفاده می‌کردند. با توجه به این که پایه و اساس قواعد صرف و نحو مبتنی بر سخن قدیم عرب اعم از شعر و نثر و نیز آیات قرآن کریم است، نحویان از میان منابع استشهاد در نحو (قرآن کریم، کلام عرب، حدیث، ...
بیشتر
شعر قدیم عربی، به‌ویژه شعر جاهلی، ازمهم‌ترین مصادر استشهاد در زبان عربی به شمار می‌آید که نحویون در توجیه و تدوین بسیاری از قواعد صرف و نحوی از آن استفاده می‌کردند. با توجه به این که پایه و اساس قواعد صرف و نحو مبتنی بر سخن قدیم عرب اعم از شعر و نثر و نیز آیات قرآن کریم است، نحویان از میان منابع استشهاد در نحو (قرآن کریم، کلام عرب، حدیث، شعر و نثر فنی)، در برابرآنها، متفاوت عمل کردند.بدین معنا که برخی بیشتر شعر جاهلی را برای توجیه قواعد نحو برگزیدند و برخی دیگر، منابع دیگر ازجمله قرآن کریم را برای این کار مناسب میدیدند. ما در این مقاله در پی آنیم تا جایگاه شعر جاهلی را در بین مصادر استشهاد نحویان تبیین نماییم و برای نقد و بررسی این موضوع مباحث خود را در سه بخش تنظیم نمودهایم: 1- بررسی مهم‌ترین منابع استشهاد نحویان.2- تبیین معیارهای اعتبار شواهد نحوی با توجه به دیدگاههای نحویان.3- میزان اعتبار شعر جاهلی به‌عنوان یکی از منابع استشهاد با توجه به معیارها و ملاکهای استشهاد نحویان.
مالک عبدی؛ یوسف طاهری؛ نجمه محیایی
چکیده
داستان به‌عنوان یک فن مهم ادبی مورد توجه ادیان الهی به‌ویژه اسلام قرار گرفته است. تا آنجا که یکی از مهم‌ترین ویژگی های ادبیات قرآنی ساختار روایی و داستانی آن است. پرنمودترین داستان قرآنی که در قالبی هنری و با اسلوبی منحصربه‌فرد بیان شده، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. از ویژگی های بارز این داستان طرح منسجم و پیوند محکم بین اجزای آن است. ...
بیشتر
داستان به‌عنوان یک فن مهم ادبی مورد توجه ادیان الهی به‌ویژه اسلام قرار گرفته است. تا آنجا که یکی از مهم‌ترین ویژگی های ادبیات قرآنی ساختار روایی و داستانی آن است. پرنمودترین داستان قرآنی که در قالبی هنری و با اسلوبی منحصربه‌فرد بیان شده، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. از ویژگی های بارز این داستان طرح منسجم و پیوند محکم بین اجزای آن است. در پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی پیرنگ «لاری وای» و به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی طرح داستان حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم پرداخته ایم تا بخشی از جلوه های هنری این داستان را نمایان سازیم. یافته های این پژوهش حاکی از این است که مدیریت دقیق و گزینش مناسب اطلاعات، خلق معما و تعلیق پیدرپی در کمترین حجم متن و کنش، همسویی کنش ها و وحدت حوادث و یکدستی روایت در حادثه پردازی در کل داستان از ویژگی های خاص پیرنگ در داستان ابراهیم (ع) است.
هومن ناظمیان
چکیده
مطرح شدن مباحثی مانند آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی توسط رویکرد فرمالیسم، تحول بزرگی در نقد ادبی قرن بیستم پدید آورد. با استفاده از این مفاهیم می‌توان زیبایی‌های پنهان در متن ادبی را بهتر درک کرد. هدف این مقاله، بررسی سوره مبارکه واقعه از منظر آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی است. البته می‌دانیم که قرآن کریم، متن ادبی نیست ولی متنی است ...
بیشتر
مطرح شدن مباحثی مانند آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی توسط رویکرد فرمالیسم، تحول بزرگی در نقد ادبی قرن بیستم پدید آورد. با استفاده از این مفاهیم می‌توان زیبایی‌های پنهان در متن ادبی را بهتر درک کرد. هدف این مقاله، بررسی سوره مبارکه واقعه از منظر آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی است. البته می‌دانیم که قرآن کریم، متن ادبی نیست ولی متنی است که جنبهای از اعجاز آن را اعجاز ادبی تشکیل میدهد و دارای زیبایی‌های ادبی فراوانی است. مقصود از کاربرد نظریههای ادبی مختلف مثل آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی فقط آن است که نشان داده شود همه صور و ارزشهای ادبی – نقدی میتواند در بهترین شکل در قرآن کریم یافت شود. این پژوهش نشان میدهد بسیاری از پدیدههای طبیعی و مفاهیمی که برای مخاطبان دیروز و امروز قرآن، به اموری عادی تبدیل شده بهواسطه آشنایی‌زدایی و قاعده افزایی برجسته شده است. استفاده گسترده از تکرار صامتها و مصوتها، تکرار در سطح کلمه، جمله و ساختهای نحوی، همچنین بهکارگیری ساختار شرطی، استفاده ازجمله اسمیه و اسم فاعل ازجمله تکنیکهای زبانی و ادبی است که در سوره واقعه برای آشنایی‌زدایی و برجسته‌سازی به کار گرفته شده است.
