نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران، ایران
2 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران، ایران
چکیده
پسا استعمارگرایی به عنوان یک گفتمان انتقادی شاخص، چهارچوب تحلیلی مناسبی برای بررسی وضعیت مهاجران، فضای سوم و هویت دینامیک آن‌ها به دست میدهد. رمان "الحفیدة الأمیرکیة" به‌عنوان رمانی که متعلق به جهان پسااستعماری است، به هویت پسا استعماری به مثابه هویتی بیثبات و چندمکانه مینگرد. موضوع اصلی رمان حاضر، تنشِ میان اصالت و نسبیت، و تضاد میان صورت‌بندی‌های قدیمی و تجربه‌های ملموس و جدید است؛ کشمکشهایی که فصل مشترک نمودهای فرهنگی و مباحث هویتی دنیای پسااستعماری به شمار می‌رود. این مقاله با توجه به لغزندگی هویت راوی رمان و با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، درون‌مایه‌های مربوط به "هویت مهاجر"، در رمان حاضر را بررسی می‌کند. ازجمله نتایج به‌دست‌آمده این است که "فضای سوم" در رمان حاضر، اهمیت تازه‌ای به مفهوم قدیمی آوارگی میدهد و در این بین، مهاجرت به‌مثابه یک فضای روایتی مولّد، به خلق کنشگری می‌انجامد که سعی دارد کمی از هویت‌های سهل‌الوصول فاصله گرفته، تفاوتها و تباین‌ها را در جهان بپذیرد، ساختارشکنی کند و به رفت و آمد تناقضها در قلمرو هویت خود اعتراف کند.
کلیدواژه‌ها
- ابراهیم، عبدالله. (2011(. السرد والهویة والإعتراف. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
- بارکر، کریس. (1391). مطالعات فرهنگی (نظریه و عملکرد). ترجمۀ مهدی فرجی و نفیسه حمیدی. چ دوم، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- تایسن، لیس. (1391). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. ترجمۀ مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی. تهران: نشر نگاه امروز.
- تودوروف، تزوتان. (1992). فتح أمریکا. ترجمة بشیر السباعی. القاهرة: سینا للنشر.
- تیلور، چارلز و دیگران. (1392). چند فرهنگ گرایی (بررسی سیاستِ شناسایی). ترجمۀ طاهر خدیو و سعید ریزوندی. تهران: نشر رخداد نو.
- حفناوی، بعلی. (2007). مدخل فی نظریة النقد الثقافی المقارن. بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
- خدایی، نرجس (1395). ادبیات بینافرهنگی: نویسندگان برون تبار در آلمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- روجک، کریس. (1390). مطالعات فرهنگی. ترجمۀ دکتر پرویز علوی. تهران: انتشارات ثانیه.
- سعید، ادوارد. (1383). شرق‌شناسی. ترجمۀ عبدالرحیم گواهی. تهران: انتشارات توس.
- _____. (1382). فرهنگ و امپریالیسم. ترجمۀ اکبر افسری. تهران: انتشارات توس.
- کجه جی، إنعام. (2009). الحفیدة الامیرکیة. بیروت: الجدید. الطبعة الثانیة.
- گل محمدی، احمد. (1391). جهانی شدن فرهنگ، هویت. چ ششم، تهران: نشر نی.
- لوتمان، یوری و دیگران. (1390). نشانه‌شناسی فرهنگی. به کوشش فرزان سجودی. تهران: نشر علم.
- ماجدولین، شرف الدین. (2012). الفتنة والآخر: انساق الغیریة فی السرد العربی. بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
- مدرسی، یحیی. (1393). زبان و مهاجرت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- مکاریک، ایرناریما. (1388). دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی. چ سوم، تهران: نشر آگه.
- نجومیان، امیر علی و دیگران. (1390). نشانه‌شناسی فرهنگ (ی). تهران: انتشارات سخن.
- وورد، دیفید. (1999). الوجود و الزمان والسرد: فلسفة پول ریکور. ترجمة سعید الغانمی. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
- هال، استوارت و دیگران. (1392). دربارۀ مطالعات فرهنگی. ترجمۀ جمال محمدی. چ دوم، تهران: نشر چشمه.
- یزدانی، کیقباد. (1387). درآمدی بر ادبیات مهاجرت و تبعید. تهران: نشر چشمه.
- احمد زاده، شیده و دیگران. (1391). «مجموعه مقالات مهاجرت در ادبیات و هنر». تهران: انتشارات سخن.
Bhabha,Homi K. (2007). The Location of Culture. London :Routledge
Mansfield,Nick. (2000). Subjectivity : Theories of the self from Freud to Haraway. Australia: Allen & Unwin
)
ارسال نظر در مورد این مقاله