نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

     روایت یکی از مهمترین فنون ادبی و عنصری اساسی در نظریة ادبی است که تحلیل آن بر اساس نظریه­های جدید، ما را در راه درک متون ادبی یاری می­رساند. نظریه پردازان بسیاری ساختار روایت را مورد بررسی قرار داده­اند. ژرار ژنت فرانسوی، از برجسته­ترین نظریه پردازان ساختارگرا است که نظریة او از کامل­ترین و مؤثرترین نظریه­های روایت شناسی به شمار می­آید.
هدف نگارندگان این است که با رویکردی تحلیلی-توصیفی مبتنی بر نقد روایت شناختی، مؤلفه­های زمان، وجه یا حال و هوا و لحن نظریة ژنت را در داستان کوتاه «یدٌ فی القبر» از مجموعة «القمیص المسروق» اثر غسان کنفانی را مورد واکاوی قرار دهند و توان داستان پردازی این نویسنده و همچنین میزان نظام مند بودن اثر داستانی او را بسنجند. این بررسی نشان می­دهد که نظریة ژنت الگویی فراگیر و کاربردی برای بررسی روایت است و از سوی دیگر استعداد کنفانی را در به کارگیری عناصر داستانی و شگردهایی مناسب با درون مایه این داستان و ارائة اثری منسجم، جذاب و پرهیجان هویدا می­سازد. استفاده ازتکنیک­های زمانی، راوی اول شخص، بهره‌گیری از شیوة گفتگو، وصف پردازی­های زیبا و... این ادعا را اثبات می­کند.

کلیدواژه‌ها

                                               کتابنامه
1- احمدی، بابک. (1389). ساختار وتأویل متن. چاپ دوازدهم. تهران: نشر مرکز.
2- اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. چاپ اول. اصفهان: فردا.
3- اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات.ترجمه: فرزانه طاهری. چاپ دوم.تهران: نشر مرکز.
4- اشمیتس، توماس. (1389). درآمدی بر نظریة ادبی جدید و ادبیات کلاسیک. ترجمه: حسین صبوری و صمد علیون خواجه دیزج. چاپ اول. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
5- ایرانی، ناصر. (1380). هنر رمان. چاپ اول،.تهران: نشر آبانگاه.
6- ایگلتون، تری. (1380). پیش درآمدی بر نظریة ادبی.ترجمه: عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
7- برتنس. هانس. (1384). مبانی نظریة ادبی. ترجمه: محمد رضا ابوالقاسمی. چاپ اول. تهران: نشر ماهی.
8- تایسن، لیس. (1387). نظریه­های نقد ادبی معاصر. ترجمه: مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی. تهران: نگاه امروز.
9- تودوروف، تزوتان. (1382). بوطیقای ساختارگرا.ترجمه: محمد نبوی. چاپ دوم. تهران: نشر آگه.
10- تولان، مایکل. (1393). روایت شناسی، درآمدی بر زبان شناختی-انتقادی. ترجمه: سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. چاپ دوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
11- حری، ابوالفضل. (1391). روایت شناسی: راهنمای درک و تحلیل ادبیات داستانی. چاپ اول. تهران: لقاء النور.
12- ریمون کنان، شلومیت. (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. چاپ اول. تهران: انتشارات نیلوفر.
13-  العید، یمنی. (2010). تقنیات السرد الروائی فی ضوء المنهج البنیوی. الطبعة الثالثة. بیروت: دار الفارابی.
14- القصراوی، مها حسن. (2004). الزمن فی الروایة العربیة. الطبعة الاولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
15- کالر، جاناتان (1385). نظریة ادبی. ترجمه: فرزانه طاهری. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز.
16- کنفانی، غسان. (1987). القمیص المسروق و قصص أخری.الطبعة الثانیة. بیروت: مؤسسة الابحاث العربیة ش. م. م.
17- مارتین، والاس (1389). نظریه­های روایت. تهران: انتشارات هرمس.
18- مرتاض، عبدالملک. (1998). فی نظریة الروایة، بحث فی تقنیات السرد. الکویت: عالم المعرفة.
19- مستور، مصطفی. (1384). مبانی داستان کوتاه. چاپ اول. تهران: نشر مرکز.
20- میرصادقی، جمال. (1388). عناصر داستان. چاپ ششم. تهران: سخن.
21- وبستر، راجر. (1380). درآمدی بر پژوهش نظریة ادبی. ترجمه: مجتبی ویسی، چاپ اول، تهران: سپیده سحر.
22- یقطین، سعید (1997). تحلیل الخطاب الروائی (الزمن- السرد- التبئیر). الطبعة الثالثة. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
23. حری، ابوالفضل. (1385). «دو دیدگاه: زاویه دید در مقابل کانون شدگی»، ادبیات داستانی.شماره 105. صص 68-72.
24- دزفولیان، کاظم و فؤاد مولودی. (1390). «روایت شناسی یک داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری بر اساس نظریه­ی ژنت»، فصلنامة متن پژوهی ادبی، شماره 50، صص 80 -53.
25- قاسمی پور، قدرت. (1387). «زمان و روایت»، فصلنامه نقد ادبی. سال اول، شماره دوم. صص 122-143.
26- یعقوبی، رؤیا. (1391). «روایت شناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان بر اساس نظریه ژنت». پژوهش نامه فرهنگ و ادب، شماره سیزدهم. سال هشتم.صص 289-311.
CAPTCHA Image