واکاوی تکنیک‌های بیانی در میهن سروده‌های شاذل طاقة

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مریم بخشنده ¹
• احمدرضا حیدریان شهری ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، مشهد، ایران

https://doi.org/10.22067/jall.v11i2.74570

چکیده

قلم شاعر در برانگیختگی احساس جمعی و خلق اندیشه و گرایش­های ضد ظالمانه مردمی بسیار مؤثر است و خود در استقلالش و پیروزی ملّت نقش مهمی دارد؛ به ویژه اگر شعر او با تکنیک­های بیانی مؤثّری همراه باشد. شگردهایی که باعث می­شود شعر شاعر، تأثیرگذار گردد و مردم را بیش از گذشته علیه آنان بشوراند تا زمینه استقلال میهن فراهم آید. از جمله شاعران میهن‌گرای عراقی که در سروده­های میهنی­اش از تکنیک­های بیانی متنوّع و مؤثّری بهره گرفته، شاذق طاقه شاعر معاصر و متعهّد و مبارز عراقی است که میهن در شعر او در قالب مضامین مختلف و در شیوه­ها و تکنیک­های بیانی گوناگون ارائه شده است. این مقاله در صدد است تا تکنیک­های بیانی شاعر را در اشعار میهنی وی با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی مورد واکاوی قرار دهد. دستاوردهای پژوهش حاضر نشان می‏دهد که شاعر در کاربرد تکنیک­های بیانی به حفظ تناسب و هماهنگی این شیوه­ها با مضمون میهن و مضامین درونی آن توجه نموده است و تکنیک‌های متنوعی از قبیل انسان انگاری، به کارگیری گفتمان دینی، شیوه روایتی و نمادگرایی به کار برده است.

کلیدواژه‌ها

• میهن
• تکنیک‌های بیانی
• انسان انگاری
• گفتمان دینی
• شاذل طاقه

مراجع

 

کتابنامه

1. قرآن کریم

2. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو. (۱۴۱۹). تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتب العلمیة. منشورات محمد علی بیضون.

3. البستانی، بشری. (2010). فی الریادة و الفن، قراءة فی شعر شاذل طاقة. عمان: دار مجدلاوی.

4. البیاتی، عبدالوهاب. (1993). تجربتی الشعریة. بیروت: المؤسسة العربیه للدراسات والنشر.

5. چدویک، چارلز. (1375). سمبولیسم. ترجمه: مهدی سبحانی. تهران: نشر مرکز.

6. حسینی، صالح. (1369). واژگان اصطلاحات ادبی. تهران: انتشارات نیلوفر.

7. السامرائی، ماجد. (1976). شاذل طاقة دراسة ومختارات. الطبعة الاولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

8. شوالیه، جان و گربران، آلن. (1379). فرهنگ نمادها: أساطیر، رؤیاها، رسوم و... . ترجمه و تحقیق: سودابه فضائلی. چاپ اول. تهران: انتشارات جیحون.

 9. صمود، حمادی. (1995). الشعر العربی المعاصر فی تونس. هیئة المنجم، معجم البابطین. بیروت: نشر عبدالعزیز مسعود البابطین. الطبعة الاولی.

10. طاقه، شاذل. (1977). المجموعة الشعریة الکاملة. جمع و اعداد: سعد البزاز. بغداد: منشورات وزارة الاعلام.

11. فتحی، ابراهیم. (1986). معجم المصطلحات الادبیة. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.

12. الکیالی، سامی. (1968). الأدب المعاصر فی سوریه. الطبعه الثانیه. مصر: دارالمعارف.

13. میرصادقی (ذوالقدر)، میمنت. (1376). واژه نامه هنر شاعری. تهران: کتاب مهناز. چاپ دوم.

14. هاشمی، احمد. (1380). جواهر البلاغه. ترجمه: محمود خرسندی و حمید مسجدسرایی. تهران: نشر فیض. چاپ دوم.

15. میرصادقی، جمال. (1382). ادبیات داستانی (قصه، رمانس، داستان کوتاه، رمان). تهران: بهمن. چاپ چهارم.

16. البزاز، سعد. (1977). «شاذل طاقة، السیرة و الانجازات» ضمن المجموعة الشعریة الکاملة. بغداد: منشورات وزارة الاعلام.

17. حجمری، عبدالفتاح. (1993). «السارد فی روایة الوجوه البیضاء». فصول (مجلة النقد الأدبی). ج 12. العدد 2. صص 146-179.

18. صلیبی العائدی، کاظم. (1980). «شعر شاذل طاقة، دراسة نقدیة». رسالة ماجستیر. القاهرة: کلیة دارالعلوم.

19. طاقه، نواف شاذل. (2012). «شاذل طاقة فی سیرة حیاة.. شاعرا و انسانا». الزمان. السنة الرابعة العشرة. العدد 4143. آذار (مارس).

20. المطلبی، مالک. (1974). «التجربة العروضیة فی شعر شاذل طاقة». مجلة الف باء. بغداد. العدد 320.

21. السیاب، بدر شاکر. (1963). «رسالة کتبها الشاعر بدر شاکر السیاب الی شاذل طاقه».

https://algardenia.com/maqalat/1963 ـ 6123.html