نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

10.22067/jall.2024.87828.1416

چکیده

بی‌تردید، خود و دیگری در بستر مدرنیته، دستخوش ایده‌پردازی‌های متفاوت‌تری از دوران پیشامدرن قرار گرفته است. در چنین دورانی، از کارسازترین شیوه‌ها برای درک صحیح این پیوند، دریافت صورت‌بندی‌های جدید جامعه‌شناسان از آن می‌باشد. «چارلز هورتون کولی»، جامعه‌شناس امریکایی، از نظریه‌پردازانی است که این موضوع را با نگاه متمایزی نسبت به ایده‌پردازان این حوزه نگریسته است. او با شیوۀ «درون‌نگری همدلانه»‌اش، خود را در پیوندی دائمی با جامعه تعریف ‌می‌کند و جز در بافتار جامعه و آیینۀ اذهان دیگران، راهی برای کشف و فهم آن قائل نیست. کولی این پیوستار را در چهار شکل که مشتمل‌اند بر «پیوند ارگانیک»، «پنداربودگیِ دیگری»، «خودآیینگی» و «خود-دیگری گروهی»، با مختصاتی ویژه‌‌ دسته‌بندی کرده است. این رویکرد جدید به خود و دیگری، در پژوهش حاضر به‌‌عنوان مبنایی نظری برای تحلیل رمان «أَقودُک إلی غیری» از عائشة أرناؤوط انتخاب شده تا به محوری‌ترین مسئله‌اش که از پیشانی‌نوشت آن هویداست، نگاهی علمی بیندازد. نتایج حاصل از این جستار نشان می‌دهد که نویسندۀ سوری-آلبانیایی این رمان، بی‌توجه به نگرۀ جامعه‌شناختی کولی و صورت‌های ارائه‌‌شدۀ او در پیوند خود و دیگری نبوده است. او با طرحی که از وجود نامرئی «ساروس» -عنصر مهم قصه‌اش- ریخته، مواجهه با دیگریِ خیالی یا «پنداربودگیِ دیگری» را به شکل پرنمودی تجسم بخشیده است. همچنین از رهگذر ارتباط متمایز و عمیقی که مریم - قهرمان داستانش - با شخصیت‌های متنوع داستان می‌سازد، جلوۀ پرواضحی از پیوند ارگانیک، خودآیینه‌سان و خود-دیگری گروهیِ کولی را تداعی کرده است؛ امری که جزئیات آن در لابه‌لای این پژوهش، با ذکر شواهدی از رمان به اشاره درآمده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image