نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دانشگاه اراک
3 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده
دانش معناشناسی یکی از مهم‌ترین مباحث در تحلیل واژه‌ها به ویژه شعر است. علم معناشناسی امروزه مورد توجه ادب پژوهان واقع شده، که این روزها تأثیر بسزایی بر روابط همنشینی و جانشینی گذاشته است. رابطه جانشینی در اصل رابطه موجود میان واحدهایی به شمار می رود که به جای هم انتخاب می‌شوند و در همان سطح، واحدهای تازه‌ای پدید می آورند و این به معنای وجود بعضی از توازن‌های موسیقایی و آوایی در متن است. موسیقی مشترک بین واژه‌ها بدون در نظر گرفتن بعد معنایی آن‌ها منجر به حضور آن‌ها در کنار همدیگر می‌گردد. دلیل اصلی ارتباط بین این کلمات ویژگی‌های آوایی و موسیقایی است. این پژوهش قصد دارد جادوی رابطه جانشینی را به روش توصیفی - تحلیلی در حماسة «مجد الإسلام» واکاوی نماید. حماسه مجد الإسلام از سه هزار بیت تشکیل شده است و حیات پیامبر (ص) را از هنگام تولد تا رحلت ایشان به تصویر می کشد. احمد محرم با کاربست صحیح واژه‌ها و هم‌نشین کردن آن‌ها در اشعار خویش و استفاده از موسیقی میان عناصر این اشعار هماهنگی ویژه‌ای را خلق کرده است. یافته‌های این جستار حاکی از آن است که استفاده از رابطه جانشینی در چارچوب فنون ادبی مانند جناس، تکرار، واج‌آرایی، تضاد، سجع، لف و نشر و مراعات النظیر موجب انسجام و اتحاد معنایی در حماسه «مجد الإسلام» شده است. همنشینی درست کلمات عرصه را برای تمایز سبک این اثر حماسی فراهم کرده است. به‌کارگیری صنایع ادبی و همنشینی آن‌ها در کنار هم و بهره‌مندی از مشخصات آوایی سبب هماهنگی و ایجاد موسیقی ویژه‌ای در این اثر شده است و بدین ترتیب مفاهیم و معناها با تأکید بیشتری ذکر شده است. گزینش صحیح واژه‌ها در این اثر حماسی موجب توجه بیشتر مخاطب به اشعار احمد محرم می‌شود؛
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
ارسال نظر در مورد این مقاله