سبک شناسی
علی جوادی؛ حجت اله فسنقری؛ عباس گنجعلی؛ سید مهدی نوری
چکیده
موسیقی یکی از مهمترین عناصر سازنده شعر است که سبب رستاخیز کلمات و تشخص واژهها میشود. حافظ رجب برسی حلّی (744- 813ه.ق)، یکی از شاعران عصر مملوکی است که در مدح و رثای اهل بیت (ع) اشعاری بلیغ و نغز سروده و موسیقی در کلام او، جلوهای خاص دارد. ضرورت این پژوهش تبیین کارکرد معنایی انواع موسیقی در شعر و تبیین جایگاه ادبی برسی حلی بهعنوان ...
بیشتر
موسیقی یکی از مهمترین عناصر سازنده شعر است که سبب رستاخیز کلمات و تشخص واژهها میشود. حافظ رجب برسی حلّی (744- 813ه.ق)، یکی از شاعران عصر مملوکی است که در مدح و رثای اهل بیت (ع) اشعاری بلیغ و نغز سروده و موسیقی در کلام او، جلوهای خاص دارد. ضرورت این پژوهش تبیین کارکرد معنایی انواع موسیقی در شعر و تبیین جایگاه ادبی برسی حلی بهعنوان یک شاعر شیعی است که شعرش علاوه بر مضمون والا از زیباییهای لفظی و ساختاری در خدمت معنا برخوردار است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر تحلیل کارکرد معنایی و زیباشناختی موسیقی در تصویرسازیهای حلی است. در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، یافتهها نشان داد که برسی با آگاهی از تأثیر موسیقی بر روان خوانندگان و آگاهی از جنبههای زیباشناختی موسیقی، در بهرهگیری از موسیقی بیرونی و درونی موفق عمل کرده است؛ در حوزه موسیقی بیرونی بهخوبی توانسته میان مضامین شعری خود و وزن و بحر انتخابی، هماهنگی برقرار کند که این هماهنگی، باعث ایجاد پیوندی مستحکم میان شعر او و موسیقی آن شده است؛ برسی برای ایجاد تأثیرات مختلف در خوانندگان و آفرینش فضاهای گوناگون به زیبایی و درستی از قافیه که هر کدام آهنگ مخصوص به خود را دارد بهرهبردهاست؛ در حیطهی موسیقی درونی نیز شاعر به شیوهی هنری هم از موسیقی اصوات مانند تکرار و جناس و هم از موسیقی معنوی مانند مراعاتالنظیر، تلمیح و دیگر آرایههای بدیعی موسیقی آفرین استفاده کرده که باعث توافق، انسجام و هارمونی کلام شاعر شده و جلوهای موسیقایی خاصی در شعرش بهنمایش گذاشته که گوشنوازی و سحرانگیزی نغمهها و آواها، به لذّت روحی مخاطب و در نتیجه انتقال هر چهبهتر معنا به ذهن او کمک شایانی میکند
حجت اله فسنقری؛ راضیه کارآمد
چکیده
سبکشناسی لایهای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی میکند. این نوشتار در پی آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی، دعای ابوحمزه ثمالی را در دو لایه نحوی و بلاغی مورد بررسی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که مباحث علم نحو، بیان و بدیع چگونه در این دعا نمود پیدا کرده و سبک امام سجّاد (ع) ...
بیشتر
سبکشناسی لایهای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایه آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی میکند. این نوشتار در پی آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی، دعای ابوحمزه ثمالی را در دو لایه نحوی و بلاغی مورد بررسی قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که مباحث علم نحو، بیان و بدیع چگونه در این دعا نمود پیدا کرده و سبک امام سجّاد (ع) در این دو لایه دارای چه ویژگیهای برجستهای است؟ محورِ اصلی این دعا، تحمید و تقدیس خدا، اقرار به گناه و طلب عفو و بخشایش خداوند است. در لایه نحوی، جملههای این دعا همپایه است و بر پایة نحو معیار عربی شکلگرفته و اگر عدولی از آن صورت گرفته، در خدمت معنا بوده است؛ کثرت جملات انشایی با ظرافتهایی خاص متناسب با فضای مناجات و دعا در آن دیده میشود و اسلوب ندا در جایجای این دعا بهوفور پراکنده است. تشبیهات معقول به محسوس، مجاز، استعاره، کنایه و آرایههای بدیعی تضاد و مقابله از مهمترین و پربسامدترین عناصر سبکساز جهت برجستهسازی کلام در لایه بلاغی است که امام برای آنکه مفاهیم عرفانی را بهصورت محسوس و عینی برای خواننده به تصویر بکشد و صبغه اقناع و تأثیرگذاری کلام خویش را بیشتر نماید از این آرایههای بلاغی بهمقتضای سخن به نیکویی بهره برده است؛ بهطورکلی نحو و صور بیانی و بدیعی به متن تفاعل و پویایی بخشیده و تصویرگرِ تفکّر و اندیشه عارفانه امام (ع) است.