احمد لامعی گیو
چکیده
ادبیّات کودک و نوجوان خاستگاه ارزشها و آرمانهای یک جامعه میباشد که باید در روح و جان قشر مهمّی از افراد جامعه، یعنی کودکان و نوجوانان، نهادینه شود؛ چراکه آیندهساز و امید تعالی جامعه میباشند. این حوزه از ادبیّات، تفاوتهای بسیاری با ادبیّات بزرگسال دارد؛ چنانکه عناصر داستان کودک باید متناسب با ویژگیها، آرزوها و استعدادهای ...
بیشتر
ادبیّات کودک و نوجوان خاستگاه ارزشها و آرمانهای یک جامعه میباشد که باید در روح و جان قشر مهمّی از افراد جامعه، یعنی کودکان و نوجوانان، نهادینه شود؛ چراکه آیندهساز و امید تعالی جامعه میباشند. این حوزه از ادبیّات، تفاوتهای بسیاری با ادبیّات بزرگسال دارد؛ چنانکه عناصر داستان کودک باید متناسب با ویژگیها، آرزوها و استعدادهای کودک باشد. تنها کسانی در این بخش از ادبیّات موفّق خواهند بود که به پختگی و دانش کافی دست یافته باشند. زکریا تامر، ادیب معاصر سوری، از جمله نویسندگانی میباشد که در این عرصه توفیق یافته و توانسته است داستانهای ارزشمند و ماندگاری بنگارد. این پژوهش کوشیده است تا عنصر شخصیّت را از نظر جنس شخصیّتها، در مجموعه داستانی نصائح مهملة زکریا تامر با روش توصیفی-تحلیلی، مورد مطالعه و مداقّه قرار دهد. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که زکریا تامر انواع شخصیّتها را، اعمّ از انسانی، حیوانی، پدیدههای طبیعی و مصنوعی، به کار برده است. در برخی از داستانها، یک نوع شخصیّت و در برخی دیگر تلفیقی از این انواع به چشم میخورد؛ شخصیّتهای حیوانی بسامد بالاتری دارند و نقش محوری را ایفا مینمایند. علّت این امر را میتوان در ویژگیهای روانشناختی کودکان جست. نوع حیوانی که برمیگزیند، مطابق با ویژگیهای شخصیّت آن حیوان است. تامر در پس هر داستان، پیام آموزشی و تربیتی مهمّی دارد و آنرا در گفتار و کنش شخصیّتها میپیچد. درک این پیام برای مخاطب، چندان دشوار نیست؛ زیرا استفاده از قیدها و حکمتهای مندرج در گفتار و کردار شخصیّتها، مخاطب را برای فهم پیام، یاری مینماید.