علمی - پژوهشی
ابویسانی ابویسانی
چکیده
غموض و ابهام، واژه‌هایی هستند که به هنگام سخن گفتن از آنها یا در هنگام نقد شعر و حکم دربارۀ آن، هردو به یک معنا به کار می روند، حال آنکه تفاوت قابل توجهی میان آنها دیده می شود. غموض، با مفهوم مثبت خود در شعر، جایگاه غیرقابل انکاری را به خود اختصاص داده، به علاوه، این شعر نیز در برجسته ترین نمونه های خود با ویژگیِ غموض شناخته شده است. ...
بیشتر
غموض و ابهام، واژه‌هایی هستند که به هنگام سخن گفتن از آنها یا در هنگام نقد شعر و حکم دربارۀ آن، هردو به یک معنا به کار می روند، حال آنکه تفاوت قابل توجهی میان آنها دیده می شود. غموض، با مفهوم مثبت خود در شعر، جایگاه غیرقابل انکاری را به خود اختصاص داده، به علاوه، این شعر نیز در برجسته ترین نمونه های خود با ویژگیِ غموض شناخته شده است. در حالی که ابهام با مفهوم سلبی اش موجب کم شدن یا از دست رفتن ارزش هنریِ یک اثر گردیده، خالق آن را در معرض اتهام قرار می دهد. در این مقاله سعی شده ابتدا با بیان معنای لغوی و اصطلاحی غموض و ابهام، به معادل هایی که در زبان های عربی و فارسی برای آنها در نظر گرفته شده اشاره و تفاوت آن دو بیان گردد. همچنین در کنار ارائۀ ابیاتی از شعر مبهم، به تحلیل نمونه هایی از شعر غامضِ سوررئالیستی و سمبولیک عربی پرداخته شود.
کلید واژه‌ها: غموض، ابهام، قصیدۀ کلیه، سوررئالیسم، سمبولیسم.
علمی - پژوهشی
حسینی حسینی
چکیده
شکوفایی هر مّلتی، زمانی نمود عینی دارد که فرزندان آن مّلت، در جهت شناخت گذشتگان و بازنگری آداب و سنن و فرهنگ آنان، گام بردارند و مسیرحرکت و تحول ایشان را با نگاهی عالمانه و نقادانه از نظر بگذرانند.به این طریق، نه تنها می‌توانند ارزش گذشته خود را حفظ کنند، بلکه می‌توانند خود، عاملی برای کمال و زندگی شایسته‌تر نسل‌های دیگر باشند، ...
بیشتر
شکوفایی هر مّلتی، زمانی نمود عینی دارد که فرزندان آن مّلت، در جهت شناخت گذشتگان و بازنگری آداب و سنن و فرهنگ آنان، گام بردارند و مسیرحرکت و تحول ایشان را با نگاهی عالمانه و نقادانه از نظر بگذرانند.به این طریق، نه تنها می‌توانند ارزش گذشته خود را حفظ کنند، بلکه می‌توانند خود، عاملی برای کمال و زندگی شایسته‌تر نسل‌های دیگر باشند، ازاین روبررسی آثار ادبی یکی از بهترین راههای شناخت یک مّلت است.آثار ادبی پارسیان - هر چند به زبان عربی- در زمینههای گوناگون تربیتی و اخلاقی، با تکیه بر معنویات برگرفته از تعالیم دینی از جنبههای مثبت و درخشان این قوم است. ما در این نوشتار کوتاه کوشیدهایم برای آشنایی با اندشههایی که بر حکمت استوارند و عقائد پارسیان را در باب سیاست و اخلاق بازگو میکنند، ازخلال آثار انبوه و ارزنده ثعالبی نیشابوری به گوشهای ازآنها بپردازیم. ضمن آنکه به موارد مشابه درگفتار سخنوران معاصرش-که اغلب به قلم اوست- اشاره کرده ایم.
کلید واژه‌ها: ادب، حکمت، ثعالبی
علمی - پژوهشی
سیفی سیفی؛ انصاری انصاری
چکیده
بی شکّ، رنگ از عوامل مهمّ خلق اثر هنری، بویژه شعر است. شاعر در آفرینش اثر خود گاه رنگ را به خاطر زیباییهای حسّی به کار می گیرد تا ارزشهای درونی آن را پدیدار سازد، امّا گاهی هم هنرمند از این مراحل پا فراتر نهاده و مفاهیم نمادین رنگها را موضع توجّه خود قرار می دهد تا از این راه، مفاهیم ذهنی خود را به کمک رنگهای درخشان به صورت نماد به تصویر ...
بیشتر
بی شکّ، رنگ از عوامل مهمّ خلق اثر هنری، بویژه شعر است. شاعر در آفرینش اثر خود گاه رنگ را به خاطر زیباییهای حسّی به کار می گیرد تا ارزشهای درونی آن را پدیدار سازد، امّا گاهی هم هنرمند از این مراحل پا فراتر نهاده و مفاهیم نمادین رنگها را موضع توجّه خود قرار می دهد تا از این راه، مفاهیم ذهنی خود را به کمک رنگهای درخشان به صورت نماد به تصویر کشد. در این میان وسعت دید و نگاه عمیق شاعران معاصر به پدیده های هستی در کنار آگاهی آنها از اثرات مختلف رنگها سبب می‌شود که رنگها در اشعار آنها جلوه و نمود زیبایی پیدا کند. ظاهراً در میان رنگهای موجود اطراف شاعر، رنگ سبز بیش از دیگر رنگها توجّه شاعر نوپرداز، عبدالمعطی حجازی را به خود جلب کرده؛ چرا که رنگ غالب روستا، محبوب و معشوق واقعی شاعر است، ضمن اینکه معانی نمادین جدیدی هم یافته است؛ در مقاله حاضر تلاش شده تا جایگاه این رنگ در تصاویر شعری این شاعر و معانی و دلالتهای نمادین و برخی جنبه های زیباشناختی آن تبیین شود. بررسی رنگ سبز در اشعار حجازی مبیّن این است که سبز پربسامدترین رنگ در شعر حجازی و رنگ غالب همۀ دفاتر شعری اوست که خود بیانگر علاقه شاعر و گرایش او به این رنگ است و یا نگاه خاصّ شاعر به روستا موجب گشته شهر گریزی و اشتیاق بازگشت به روستا اصلی ترین عامل در جهت نمادین شدن این رنگ در اشعار او باشد.
کلید واژه‌ها: تصویرشعری، زیبایی شناسی، رنگ سبز، عبدالمعطی حجازی، روستا.
علمی - پژوهشی
صیادی نژاد صیادی نژاد
چکیده
یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان انتخاب بیان پارادوکسی است که علمای بلاغت ما آن را نشناخته و جزو تضاد به شمار آورده اند.گرچه در ادب عربی از دیرباز متناقض نما به کار رفته است، امّا به عنوان ترفندی شاعرانه در کتاب های صناعات شعری نیامده و شاعران از طریق ادبیّات غرب با آن آشنا شده اند. پارادوکس در زبان شعر معاصر عرب در دو ساختار نحوی و ...
بیشتر
یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان انتخاب بیان پارادوکسی است که علمای بلاغت ما آن را نشناخته و جزو تضاد به شمار آورده اند.گرچه در ادب عربی از دیرباز متناقض نما به کار رفته است، امّا به عنوان ترفندی شاعرانه در کتاب های صناعات شعری نیامده و شاعران از طریق ادبیّات غرب با آن آشنا شده اند. پارادوکس در زبان شعر معاصر عرب در دو ساختار نحوی و معناشناختی شکل می گیرد. پارادوکس از جهت دوسویۀ آن دو قسم است: یکی پارادوکس نزدیک و دیگر پارادوکس دور.دو طرف متناقض در تصویر پارادوکسی مانند دو تیغة قیچی اند که ذهن معتاد به امور عادّی را می گزند. هرچه فاصله میان دوسویه کمتر باشد بر بلاغت سخن افزوده می شود و پایه و مایه سخن بالاتر میرود.
کلید واژه ها: متناقض نما،تصاویرپارادوکسی، آشنایی زدایی، شعرمعاصر عرب.
علمی - پژوهشی
عسکری Dr. Askari عسکری
چکیده
یکی از معیارهای ارزشیابی و داوری مقالات علمی پژوهی، اهمّیّت و ضرورت موضوع تحقیق، تنظیم عنوان مناسب برای آن می باشد. صاحب نظران در زمینة بهبود روشهای تحقیق به یافته ها و تجربه های ارزشمندی دست یافته اند که منجر به تعیین معیارهایی برای انتخاب موضوع و تنظیم عنوان مناسب برای آن شده است. این معیارها شامل محدود و محصور بودن موضوع، جدید و ...
بیشتر
یکی از معیارهای ارزشیابی و داوری مقالات علمی پژوهی، اهمّیّت و ضرورت موضوع تحقیق، تنظیم عنوان مناسب برای آن می باشد. صاحب نظران در زمینة بهبود روشهای تحقیق به یافته ها و تجربه های ارزشمندی دست یافته اند که منجر به تعیین معیارهایی برای انتخاب موضوع و تنظیم عنوان مناسب برای آن شده است. این معیارها شامل محدود و محصور بودن موضوع، جدید و مفید بودن آن، و همچنین مختصر و واضح و جذّاب بودن عنوان آن می باشد که پایبندی و رعایت آن نیاز به مهارت و تجربه و دقّت فراوان دارد. بررسی معیارهای فوق در بیش از هشتاد مقاله علمی پژوهشی چاپ شده در مجلّات معتبر زبان و ادبیّات عربی نشان می دهد که صرف نظر از تعداد معدودی ، بسیاری از مقالات منتشر شده دارای نواقصی از قبیل وسیع و تکراری بودن موضوع تحقیق، و همچنین طولانی و مبهم بودن عنوان آن می باشند، که خود ناشی از عدم اهتمام یا حتّی عدم آگاهی کامل از اصول و مبانی روش تحقیق می باشد.
کلیدواژه‌ها: مقالات پژوهشی، انتخاب موضوع، تنظیم عنوان، معیارهای علمی،ادبیّات عربی.
علمی - پژوهشی
معروف معروف
چکیده
پس از اختراع شکلهای تصویری توسّط فینیقیان، این شکلها در قالب حروف به زبان عربی و سپس فارسی منتقل شد. پس از آن، شاعران دو زبان در دوره‌های مختلف با بهره‌گیری از شکل ظاهری این حروف تعابیر تغزّلی ارزنده‌ای را به عرصۀ ادبیات فارسی و عربی عرضه نموده‌اند که به نوبۀ خود شاهکار ادبی ارزنده‌ای محسوب می‌شود. در این مقاله شواهد متعدّدی از ...
بیشتر
پس از اختراع شکلهای تصویری توسّط فینیقیان، این شکلها در قالب حروف به زبان عربی و سپس فارسی منتقل شد. پس از آن، شاعران دو زبان در دوره‌های مختلف با بهره‌گیری از شکل ظاهری این حروف تعابیر تغزّلی ارزنده‌ای را به عرصۀ ادبیات فارسی و عربی عرضه نموده‌اند که به نوبۀ خود شاهکار ادبی ارزنده‌ای محسوب می‌شود. در این مقاله شواهد متعدّدی از تصویرگری حروف الفبا در اشعار شاعران دو زبان، صرف نظر از زمان حیات آنان عرضه شده است.
کلیدواژه‌ها: تغزّل، حروف الفبای فارسی و عربی، تشبیه، تصویر پردازی حروف.
علمی - پژوهشی
منتظمی منتظمی؛ نوروزی نوروزی؛ احمدی چناری احمدی چناری
چکیده
آرمانشهر، جامعه‌ای آرمانی و مطلوب در خیال و رویای بسیاری از اندیشمندان بزرگ است که خاستگاه اوّلیۀ آن، ایده آلیسم افلاطونی در کتاب جمهوریت می باشد. این مقاله به تحلیل اندیشه آرمانشهری « فوزی معلوف» از نام آوران رمانتیسم عربی ـ در قصیده «علی بساط الرّیح » می پردازد. به این منظور، ابتدا مفهوم آرمانشهر و علت اوج گیری این اندیشه در مکتب ...
بیشتر
آرمانشهر، جامعه‌ای آرمانی و مطلوب در خیال و رویای بسیاری از اندیشمندان بزرگ است که خاستگاه اوّلیۀ آن، ایده آلیسم افلاطونی در کتاب جمهوریت می باشد. این مقاله به تحلیل اندیشه آرمانشهری « فوزی معلوف» از نام آوران رمانتیسم عربی ـ در قصیده «علی بساط الرّیح » می پردازد. به این منظور، ابتدا مفهوم آرمانشهر و علت اوج گیری این اندیشه در مکتب رمانتیسم بررسی شده، سپس در ادامه بعد از معرّفی مختصری از قصیده، به جهت ساختار روایی آن، عناصری مانند: کشمکش، گفتگو و زمان و مکان بررسی شده است. بخش بعدی به کارکرد و نقش تخیل رمانتیکی در آفرینش جهان آرمانی شاعر اختصاص یافته و در بخش پایانی نشان خواهیم داد که آزادی به عنوان بزرگترین رؤیای شاعر، در بردارنده مفاهیمی آرمانی مانند: آرامش، عدالت، عشق راستین و جاودانگی است.
کلید واژه‌ها: فوزی معلوف،" علی بساط الریح"، آرمانشهر، آزادی.
علمی - پژوهشی
میرزایی نیا میرزایی نیا؛ زیبایی زیبایی
چکیده
عبد السّّلام عُجیلی پزشک، ادیب و داستان نویس معاصر سوری با سبک خاص و شیوة شخصی اش در توصیف و بیان، حلقة اتّصال بین نویسندگان پیشگام دهه های سی و چهل قرن بیستم از سویی و نوپردازان دهه های پنجاه و شصت از سوی دیگر است. آفرینشهای هنری او آمیخته ای از تواناییهای این دو نسل است. او سبکی آسان، شیوا و غیر متصنّع دارد. از پدیده های بارز شیوه بیان ...
بیشتر
عبد السّّلام عُجیلی پزشک، ادیب و داستان نویس معاصر سوری با سبک خاص و شیوة شخصی اش در توصیف و بیان، حلقة اتّصال بین نویسندگان پیشگام دهه های سی و چهل قرن بیستم از سویی و نوپردازان دهه های پنجاه و شصت از سوی دیگر است. آفرینشهای هنری او آمیخته ای از تواناییهای این دو نسل است. او سبکی آسان، شیوا و غیر متصنّع دارد. از پدیده های بارز شیوه بیان او تکیه بر فصاحت زبان و به کارگیری واژههای علمی در داستان است. شخصیّتهای داستانی او شامل همه سطوح و طبقات اجتماع می شوند. مهمترین مضامین داستانهای او که پیوندی نزدیک با مسائل و مشکلات مردمش دارد، از تجربیّات زندگی شخصی و اجتماعی و رویدادهای مختلف سرچشمه گرفته یا حاصل اطّلاعاتی است که از رهگذر سفرهای بی شمار به کشورهای مختلف به دست آورده است.
کلید واژه‌ها: عبدالسّلام عُجیلی، سوریه، ادب معاصر عربی، داستان کوتاه، مضمون، شخصیّت.
علمی - پژوهشی
نجفی ایوکی نجفی ایوکی
چکیده
عبدالوهاب البیّاتی ( 1999 – 1926.م) از‌جمله شاعرانی است که اسطوره در شعرش حضوری فعّال دارد و از بسامدی بالا برخوردار است و سازه اصلیِ تفسیر پذیرترین سروده هایش را تشکیل می دهد. او با فراخوانی اسطوره های کهن و دخل و تصرّف در آنها، در پی آن است تا ضمن اصالت بخشی به اثر ادبی خود، پوشیده تر و ادبی تر به ابراز ایده هایش بپردازد. کار او نقل ساده ...
بیشتر
عبدالوهاب البیّاتی ( 1999 – 1926.م) از‌جمله شاعرانی است که اسطوره در شعرش حضوری فعّال دارد و از بسامدی بالا برخوردار است و سازه اصلیِ تفسیر پذیرترین سروده هایش را تشکیل می دهد. او با فراخوانی اسطوره های کهن و دخل و تصرّف در آنها، در پی آن است تا ضمن اصالت بخشی به اثر ادبی خود، پوشیده تر و ادبی تر به ابراز ایده هایش بپردازد. کار او نقل ساده اسطوره نیست، بلکه برداشت جدید و متفاوتی از آن دارد و با زبدگی چشمگیر، تفسیر تازه تر و عمیق تری از اسطوره هــــا به نمایش می گذارد. او با انعطاف پذیر ساختن و آشنایی زدایی در چهرۀ آنان، تجربه های معاصر خود را بر آنــان حمل می نماید. روانشناختی اسطوره های شاعر نشان از آن دارد که شخصیّت اسطوره ای در واقع همان « من » هایِ خود شاعرند که به شکلهای گوناگون از نیّتها، آرزوها، اشتیاقها و انگیزه های وی خبر می دهند. شخصیّتهای اسطوره ایِ بیاتی همگی دغدغه سیاسی – اجتماعی دارند و از دردی مشترک می نالند و خواهان آزادی سیاسی و عدالت اجتماعی هستند. در نگاه کلی می توان گفت: اسطوره های وی عهده دار اندیشه فدا دهی، زندگی در مرگ ، خوارشدگی عاطفی، ماجرا جویی ، احساس غربت و همزاد پنداری‌اند.
در این جستار با نگاهی گذرا به روند اسطوره گرایی در شعر معاصر عربی، از شیوۀ به کارگیری و کارکرد اسطوره هایی همچون سندباد، سیزیف و تمّوز در شعر عبدالوهاب البیّاتی سخن رفته است.
کلیدواژه‌ها: اسطوره ، عبدالوهاب البیّاتی ، سندباد، سیزیف، تمّوز.
